Osoba, która zamierza skorzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej u świadczeniodawców, którzy mają podpisaną umowę z NFZ, ma obowiązek przedstawić potwierdzenie prawa do ich uzyskania. Obowiązek ten nie dotyczy dzieci do 6. miesiąca życia, które nie zostały zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego.
Dokumentem potwierdzającym prawo do świadczeń jest każdy dokument, który potwierdza uprawnienia do świadczeń opieki zdrowotnej, w szczególności dokument potwierdzający opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotn. Dokumentem potwierdzającym prawo do świadczeń zdrowotnych może być:
dla osoby zatrudnionej na podstawie umowy o pracę:
- druk ZUS RMUA wydawany przez pracodawcę (nie dotyczy osób na urlopie bezpłatnym powyżej 30 dni)
- aktualne zaświadczenie z zakładu pracy
- legitymacja ubezpieczeniowa wraz z aktualnym wpisem i pieczątką (Od 1 stycznia 2010 roku ZUS zaprzestał wydawania legitymacji ubezpieczeniowych.)
dla osoby prowadzącej działalność gospodarczą:
- druk zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego oraz aktualny dowód wpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne.
dla osoby ubezpieczonej w KRUS:
- zaświadczenie lub legitymacja aktualnie podstemplowane przez KRUS oraz dowód wpłaty składki w przypadku prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej
dla emerytów i rencistów:
- legitymacja emeryta lub rencisty albo aktualny odcinek emerytury lub renty (W przypadku legitymacji wydanej przez ZUS numer legitymacji powinien zawierać oznaczenie oddziału NFZ. Jeżeli 3. i 4. pozycja numeru zawiera znaki „–”, legitymacja nie jest dokumentem potwierdzającym uprawnienia do świadczeń zdrowotnych.)
- zaświadczenie z ZUS lub KRUS (WBA, ZER MSWiA)
- aktualny odcinek emerytury lub renty
- dokument potwierdzający kwotę przekazanej emerytury lub renty, w tym w szczególności odcinek przekazu lub wyciąg (art. 240 ust. 2 Ustawy)
dla osoby bezrobotnej:
- aktualne zaświadczenie z Urzędu Pracy o zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego
dla osoby ubezpieczonej dobrowolnie:
- umowa zawarta z NFZ i dokument ZUS potwierdzający zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego wraz z aktualnym dowodem opłaty składki
dla członka rodziny osoby ubezpieczonej:
- dowód opłacenia składki zdrowotnej przez osobę, która zgłosiła członków rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego wraz z kserokopią druku zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego (druki: ZUS RMUA + druk ZUS ZCNA jeżeli zgłoszenie nastąpiło po 1 lipca 2008 r. (ZUS ZCZA jeżeli zgłoszenie nastąpiło przed dniem 1 lipca 2008 r.)
- aktualne zaświadczenie wydane przez pracodawcę
- zaświadczenie z KRUS o ubezpieczeniu członków rodziny
- legitymacja rodzinna z wpisanymi danymi członków rodziny wraz z aktualną datą i pieczątką zakładu pracy lub ZUS
- legitymacja emeryta/rencisty z wpisanymi członkami rodziny podlegającymi ubezpieczeniu, potwierdzająca dokonanie zgłoszenia w dniu 1 stycznia 1999 r. lub później, wraz z aktualnym odcinkiem wypłaty świadczenia – dotyczy tylko KRUS
- w przypadku dzieci uczących się – pomiędzy 18. a 26. rokiem życia – dodatkowo należy przedstawić dokument potwierdzający fakt kontynuacji nauki – np. legitymację szkolną/studencką lub dokument potwierdzający znaczny stopień niepełnosprawności
- w przypadku studentów po ukończeniu 26. roku życia – zgłoszenie do ubezpieczenia przez uczelnię (druk ZUS ZZA) oraz legitymacja studencka lub doktorancka;
dla osoby nieubezpieczonej, spełniającej kryterium dochodowe uprawniające do otrzymywania świadczeń z pomocy społecznej
- decyzja wójta (burmistrza, prezydenta) gminy właściwej ze względuna miejsce zamieszkania tej osoby
dla osoby ubezpieczonej w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu
- poświadczenie wydane przez NFZ – w przypadku zamieszkiwania na terenie RP
- karta EKUZ (lub certyfi kat ją zastępujący) wydana przez inny niż Polska kraj członkowski UE lub EFTA – w przypadku pobytu na terenie RP
dla osoby przebywającej na zasiłku chorobowym lub wypadkowym po wygaśnięciu ubezpieczenia zdrowotnego
- zaświadczenia z ZUS informujące o wypłacie zasiłku. Takie osoby mają prawo do świadczeń do ostatniego dnia zwolnienia.
Ważność dokumentu potwierdzającego prawo do świadczeń
Przyjmuje się, że dokument potwierdzający prawo do świadczeń jest ważny przez 30 dni od:
- daty wystawienia – zaświadczenie z zakładu pracy, zaświadczenia ZUS i KRUS,
- daty poświadczenia – np. legitymacja ubezpieczeniowa
- daty opłacenia składki – ZUS RMUA, dowód wpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne,
- daty ważności dokumentu – legitymacja rencisty
Wyjątkami od tej zasady są:
- legitymacja emeryta – ważna bezterminowo
- zaświadczenie z urzędu pracy o zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego – do końca terminu ważności
- decyzja wójta (burmistrza, prezydenta) gminy – ważna 90 dni od dnia określonego w decyzji
